Anasayfa / Hizmetlerimiz / BASINÇLI KAP PERİYODİK KONTROLÜ
İşyerlerinin bir çoğunda basınçlı kap ve tesisatlar bulunmaktadır. En sık kullanılan basınçlı kaplar kalorifer kazanları (sıcak su kazanları), buhar kazanları ve buhar jeneratörleri, kızgın yağ kazanları, kompresör hava tankları, hidroforlar, genleşme tankları, boylerler, otoklavlar, pişirme kazanları, boya kazanları vb. basınçlı kap periyodik kontrolü işyerinde dikkat edilmesi gereken hususlardandır.
Basınçlı kap ve tesisatlarının güvenli olarak çalışabilmeleri için İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre PERİYODİK KONTROL’lerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bir çok işletme yetkilisi PERİYODİK KONTROL ile PERİYODİK BAKIM’ı karıştırmakta ve bakım yaptırdığında yeterli olduğunu sanmaktadır. Oysa PERİYODİK KONTROL araç muayenelerinde olduğu gibi BAKIM’dan ayrı bir faaliyettir. Periyodik Kontroller, ekipmanların iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun olarak çalışıp çalışmadığının Yönetmelik’le yetkilendirilmiş, konusunda uzman olan teknik personel tarafından kontrol ve testlerinin yapılmasını içermektedir.
Basınçlı kap ve ekipmanların periyodik kontrollerini gerçekleştirmeye makina mühendisleri, makina veya metal bölümü mezunu teknik öğretmenler, makina tekniker ve yüksek teknikerleri yetkilidir. Periyodik kontroller en geç 1 yıl aralıklarla yapılmalıdır. Ekipmanda yapılan önemli değişiklikler, kazalar vb. durumlarda ise 1 yıl beklenmeden periyodik kontroller yenilenmelidir.
Basınçlı kaplarda ekipman basıncının 1,5 katı ile hidrostatik test gerçekleştirilmektedir. Böylece ekipmandaki zayıf ve sorunlu noktalar güvenli şekilde ortaya çıkarılmaktadır. Emniyet ventillerinin de çalışmaları kontrol edilmektedir. Ekipmanın ölçü ve kontrol cihazlarının doğru çalışması kontrol edilmektedir. İşyerinin ve ekipmanın şartları nedeniyle hidrostatik testlerin gerçekleştirilemeyeceği durumlarda, hidrostatik testlerin yerine tahribatsız muayene yöntemleriyle (NDT) de periyodik kontroller gerçekleştirilebilmektedir.
Basınçlı kap, basınç altında çalışan iş güvenliği açısından yüksek risk taşıyan makine ve ekipmanlardır. Sanayileşmenin başladığı 19. yüzyıla kadar dayanan basınçlı kapların periyodik kontrolü can ve mal güvenliği açısından önem taşımaktadır. Aslında denetim tarihini de başlatan basınçlı kap periyodik kontrolü gerekliliğine can ve mal güvenliğinin yanında çevre kirliliği de eklenmiştir. Kontroller yüksek basınçlı kimyasalların depolandığı kaplar kadar düşük basınçla çalışan hidrofor, kompresör ve genleşme tankı açısından eşit oranda gereklidir. Basınçlı kaplar farklı süreçlerde işyerinin ihtiyacı olan sıcak su, ısı transferi, buhar, basınçlı hava, basınçlı suyun transferi ve sterilizasyonu sağlar. Basınçlı kaplar tesisat, üretim, bakım ve kontrol standartlarına uygun değilse yangın, patlama, elektrik çarpması gibi felaketlere neden olduğu için çok tehlikelidir.
Basınçlı kap periyodik kontrolü yapılan kaplar; hidrofor, kompresör, tank izolasyonu yapılmış kızgın yağ tankı, kalorifer kazanı, buhar kazanı, sıcak su tankı, otoklav, genleşme tankı, hava tankı, akümülasyon tankı, boyler, amonyak tankı, soğutma sistemi tankı ve emniyet ventilidir. Basınçlı kap periyodik kontrolü iş ekipmanlarının kullanımında iş güvenliği ve sağlık şartları yönetmeliğince belirlenmiştir, periyodik kontrolü yapılmayan basınçlı kaplar üretim süreci ve iş kazalarında etkendir ve sıklıkla karşılaşılan olaylar yaşanmaktadır bu yüzden kontroller mutlaka yaptırılmalıdır.
Basınçlı kap periyodik kontrolü sırasında hidrostatik test yani basınçlı tank testi ana koşuldur, testler bir yılı aşmayan sürelerde işletme sürecinin 1,5 katı ile yapılır. Basınçlı kap ve ekipmanlarının durdurulamadığı mevcut zorunlu hallerde yönetmelik hidrostatik test yapılamayacağı için tahribatsız muayene yöntemleri ile periyodik kontrollerin yapılmasına yasal olanak sağlar ancak durum basınçlı kap periyodik kontrolü raporunda belirtilmelidir.
Basınçlı kap periyodik kontrolü üretici firma tarafından verilen süre içerisinde yapılır şayet üretici firma tarafından kontrol süresi belirtilmemiş ya da belirlenmemiş ise o zaman işyerinin ortamı, kullanım sıklığı göz önüne alınır ve iş güvenliği ekipleri tarafından risk değerlendirmesi yapılır ve bu sonuçlara göre periyodik kontrol süresi belirlenir. Yönetmeliğe göre bu sürenin bir yılı aşmaması gerekir. İş güvenliği ve işçi sağlığı açısından işletmeler basınçlı kapların emniyet ekipmanları ile birlikte güvenli kullanımı için yine periyodik sürelerde sızdırmazlık, aşınma, korozyon, deformasyon, çatlak, sıcaklık, basınç, bağlantı kontrolü, fonksiyon ve temizlik bakımlarını test ve kontrollerini yaptırmalı.
Basınçlı kap periyodik kontrolü yapacak firma güvenilir, tecrübeli ve A tipi muayene kuruluşu olması lazım, periyodik kontrolü yapacak uzman ekibin bakanlık kayıt numarasının olup olmadığına dikkat etmek gerekir. KUANTUM OSGB bünyesinde basınçlı kap periyodik kontrolü makine mühendisleri, makine teknikerleri, makine veya metal bölümü öğretmenleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılır.
